Căng thẳng tại Biển Đỏ ngày càng gay gắt khiến các hãng tàu dè chừng

Tuyến đường qua Biển Đỏ kết nối Châu Á tới Châu Âu, qua kênh đào Suez và Địa Trung Hải, được xem là huyết mạch của thương mại quốc tế. Kênh đào Suez xử lý khoảng 12% thương mại toàn cầu và các tàu đi từ Châu Á tiếp cận kênh đào qua eo biển Bab-el-Mandeb rộng 30km. Khoảng một nửa số hàng hóa vận chuyển qua kênh là hàng container. Tuyến đường này cũng rất quan trọng với các chuyến hàng dầu từ vịnh Ba Tư đến Châu Âu và Bắc Mỹ.

Tại sao các hãng tàu né tránh khu vực Biển Đỏ?

Houthi đã nhiều lần nhắm mục tiêu vào các tàu thuyền trên tuyến đường vận chuyển quan trọng trên Biển Đỏ bằng các cuộc tấn công mà lực lượng này cho là nhằm hỗ trợ người Palestine ở Gaza, nơi Israel đang chiến đấu chống Hamas, theo AFP. Tàu Maersk Hangzhou cũng đã trở thành mục tiêu của hai tên lửa đạn đạo chống hạm, được phóng từ Yemen. Trong đó có một tên lửa bắn trúng tàu Maersk Hangzhou, do đó Hải quân Mỹ đã bắn hạ số tên lửa mới được phóng từ Yemen. Tàu Maersk Hangzhou đã bị tấn công lần thứ hai trong 24 giờ khi đi qua Biển Đỏ.

Trong một tuyên bố, Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ (CENTCOM) nói rằng sau khi lực lượng Houthi bắn vào một số trực thăng Mỹ, những trực thăng này đã "bắn trả để tự vệ", đánh chìm 3 trong số 4 chiếc tàu nhỏ cách con tàu thương mại 20m và giết chết các thành viên thủy thủ đoàn, theo AFP. "Chiếc tàu thứ tư đã chạy trốn khỏi khu vực", CENTCOM thông báo thêm.

Các hãng tàu đồng loạt thu phụ phí làm tăng giá cước

Hapag-Lloyd, công ty vận tải biển của Đức, hôm 15/12 thông báo tạm dừng tất cả các hành trình qua Biển Đỏ do lo sợ bị tấn công. Cùng ngày, công ty vận tải Maersk của Đan Mạch thông báo sẽ tạm dừng mọi hoạt động vận chuyển hàng hóa bằng container qua Biển Đỏ cho đến khi có thông báo mới.

Ngày 31/12/2023, Maersk đã tạm dừng tất cả các chuyến đi trên Biển Đỏ trong 48 giờ sau những nỗ lực của quân Houthi có trụ sở tại Yemen nhằm lên tàu Maersk Hàng Châu. Maersk cho biết đang tiến hành một cuộc điều tra về vụ việc và hãng sẽ tiếp tục tạm dừng mọi hoạt động vận chuyển hàng hóa qua khu vực trong khi đánh giá thêm về tình hình đang diễn biến không ngừng. Trong trường hợp có ý nghĩa nhất đối với khách hàng, các tàu sẽ được định tuyến lại và tiếp tục hành trình quanh Mũi Hảo Vọng. Maersk đã điều động hơn 30 tàu container đi qua Suez qua Biển Đỏ, trong khi 17 chuyến đi khác bị tạm dừng.

Hãng Hapag-Lloyd cho biết, các tàu của họ sẽ tiếp tục chuyển hướng khỏi Biển Đỏ - thay vào đó đi qua mũi phía nam của châu Phi - cho đến ít nhất là ngày 9/1, khi họ quyết định có tiếp tục định tuyến lại các tàu của mình hay không.

Theo Ngân hàng ING của Hà Lan, việc định tuyến lại các chuyến hàng quanh Mũi Hảo Vọng sẽ tăng thêm khoảng 3.000 - 3.500 hải lý (6.000km) và cộng thêm khoảng 10 ngày vào chuyến đi từ Châu Á tới Châu Âu. Thời gian vận chuyển kéo dài sẽ ảnh hưởng dây chuyền đến thời gian xử lý hàng tại các cảng ở Anh và trung tâm lớn ở Châu Âu như Rotterdam, Antwerp hay Hamburg.

Do quãng đường vận chuyển tăng lên, hàng loạt hãng vận tải lớn như: Maersk, Hapag-Lloyd, CMA CGM… đã thông báo sẽ thu thêm phụ phí do phải thay đổi hải trình các tuyến Châu Á - Châu Âu, tránh đi qua kênh đào Suez và khu vực Biển Đỏ. Cụ thể, hãng vận tải biển hàng đầu thế giới CMA CGM đã thông báo về việc tính thêm phụ phí từ 325 USD - 500 USD/container 20 ft trên các tuyến từ Bắc Âu đi Châu Á và từ Châu Á đi khu vực Địa Trung Hải. Điều này làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp, gây ra rất nhiều khó khăn trong việc xuất nhập khẩu trước tình hình kinh tế vốn đã bất ổn, nay càng thêm bất ổn hơn.