Thời khắc lịch sử - Chính thức vận hành chính quyền 2 cấp: Logistics Việt Nam đón cơ hội và thách thức mới

Ngày 01/07/2025, Việt Nam chính thức vận hành mô hình chính quyền cấp tỉnh - huyện ở 34 tỉnh/thành. Đây là bước cải cách hành chính quan trọng mang tính lịch sử, hướng đến bộ máy vận hành tinh gọn, chuyển đổi số và phục vụ người dân tốt hơn. Tuy nhiên, mô hình mới cũng đặt ra nhiều yêu cầu mới cho ngành logistics - đặc biệt là về thủ tục hải quan, xuất nhập khẩu và lưu thông hàng hóa.

Một dấu mốc cải cách hành chính mang tính lịch sử

Mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức đi vào vận hành tại 34 tỉnh, thành trên cả nước từ ngày 01/07/2025. Theo đó, cấp hành chính trung gian (quận/huyện) sẽ được sắp xếp lại hoặc chuyển đổi chức năng. Mô hình mới bao gồm cấp tỉnh (thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp xã (xã, phường, thị trấn), nhằm tinh gọn bộ máy, xóa bỏ sự chồng chéo trong quản lý và nâng cao hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Đây được xem là một trong những bước cải cách hành chính lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua, giúp tái thiết lại hệ thống chính quyền theo hướng tinh giản, linh hoạt và gần với thực tiễn điều hành. Việc sắp xếp này không chỉ là thay đổi về tổ chức, mà còn là nền tảng thúc đẩy chuyển đổi số, phân cấp quản lý và cải thiện năng lực kinh tế địa phương.

Các đại biểu chủ trì Họp báo quốc tế công bố chính thức Quyết định vận hành tổ chức bộ máy mới của Việt Nam theo mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 01/07/2025 (Nguồn: Sưu tầm)

Sự thay đổi tác động trực tiếp đến hoạt động logistics và chuỗi cung ứng

Đối với ngành logistics - vốn phụ thuộc chặt chẽ vào tính thông suốt của hệ thống hành chính và hạ tầng - mô hình mới mở ra cả cơ hội lẫn thách thức. Việc tinh giản đầu mối quản lý giúp giảm đáng kể thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận nhanh hơn với cơ quan chức năng tại địa phương.

Theo đánh giá từ các chuyên gia, việc sáp nhập đơn vị hành chính sẽ giúp rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hải quan, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả giao nhận hàng hóa liên tỉnh. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu triển khai, nguy cơ xảy ra sự chồng chéo về dữ liệu, hệ thống mã ngành hoặc quy trình xử lý giữa các địa phương mới có thể khiến hoạt động xuất nhập khẩu và logistics bị gián đoạn cục bộ.

Cơ hội phát triển: hạ tầng, số hóa và logistics bền vững

Cải cách hành chính đi kèm với lộ trình đầu tư đồng bộ vào hạ tầng giao thông, cảng biển, ICD và sân bay đang tạo đòn bẩy quan trọng để ngành logistics vươn xa. Các doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội này để thiết lập mạng lưới trung tâm logistics vệ tinh tại các tỉnh mới, tối ưu hóa tuyến vận chuyển và thời gian giao hàng.

Ngành logistics đón cơ hội phát triển hạ tầng, mở rộng mạng lưới và ứng dụng công nghệ hiện đại trong giai đoạn tái cấu trúc hành chính. (Nguồn: sưu tầm)

Song song đó, việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý nhà nước cũng thúc đẩy doanh nghiệp logistics áp dụng các giải pháp công nghệ như hệ thống quản lý kho (WMS), vận tải (TMS), API kết nối hải quan điện tử, blockchain và truy xuất toàn trình. Đây là tiền đề quan trọng giúp tối ưu chuỗi cung ứng, nâng cao hiệu quả vận hành và tăng sức cạnh tranh toàn cầu.

Không kém phần quan trọng, xu hướng logistics xanh ngày càng được thúc đẩy mạnh mẽ. Với chính sách hỗ trợ từ địa phương mới và cam kết ESG của doanh nghiệp, việc triển khai phương tiện vận tải sạch, kho bãi xanh và quy trình vận hành tiết kiệm năng lượng sẽ là chìa khóa để chinh phục thị trường quốc tế khắt khe hơn về phát thải carbon và bền vững chuỗi cung ứng.

Những thách thức đặt ra và giải pháp từ InterLOG

1. Đồng bộ hóa dữ liệu logistics và thủ tục hải quan

Việc phân quyền mạnh hơn cho địa phương dẫn đến yêu cầu kết nối dữ liệu thông suốt giữa các cấp chính quyền. Nếu thiếu sự đồng bộ, doanh nghiệp có thể gặp gián đoạn trong xử lý hồ sơ, ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu.

InterLOG khuyến nghị Cục Hải quan sớm tích hợp các nền tảng dữ liệu khai báo, chứng nhận xuất xứ, vận chuyển… vào hệ thống liên thông tập trung. Đồng thời, doanh nghiệp nên đầu tư API kết nối để đảm bảo xử lý thủ tục không bị gián đoạn.

*Hoạt động xuất nhập khẩu được kỳ vọng sẽ thuận lợi hơn khi bộ máy hành chính tinh gọn và thủ tục được số hóa đồng bộ. (Nguồn: sưu tầm)*

2. Thiết lập mạng lưới logistics phân tán

Việc tái cấu trúc địa giới hành chính yêu cầu doanh nghiệp logistics điều chỉnh lại mạng lưới vận hành phù hợp với địa phương mới.

Chủ động xây dựng chiến lược phân bổ kho bãi, trạm ICD và trung tâm trung chuyển tại các địa phương có hoạt động sản xuất - xuất nhập khẩu sôi động là giải pháp InterLOG đề xuất nhằm giúp giảm chi phí và tăng hiệu quả giao nhận xuyên tỉnh.

3. Tăng cường đầu tư công nghệ chuỗi cung ứng

Chuyển đổi số chưa đồng đều giữa các địa phương có thể ảnh hưởng đến tính liên kết trong vận hành chuỗi.

InterLOG đề xuất đầu tư mạnh vào các hệ thống quản lý tích hợp (WMS, TMS), có khả năng cập nhật dữ liệu tự động theo thời gian thực, giảm thiểu sai sót và trễ hạn trong quá trình khai báo, giao nhận.

4. Thực hiện ESG và logistics xanh

Các yêu cầu mới về phát triển bền vững và kiểm soát khí thải đòi hỏi logistics phải thích ứng nhanh. Doanh nghiệp nên chủ động tận dụng chính sách ưu đãi về hạ tầng xanh từ chính quyền địa phương để đầu tư phương tiện vận tải sạch, kho lạnh tiết kiệm năng lượng và vận hành đạt tiêu chuẩn ESG.

Việc chính thức đưa mô hình chính quyền hai cấp vào vận hành là bước ngoặt cải cách quan trọng, thúc đẩy chuyển đổi số, tinh gọn bộ máy và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước. Đối với ngành logistics, đây là thời điểm vừa tiềm năng, vừa đầy thử thách.

InterLOG tin rằng, với sự chủ động nắm bắt cơ hội - từ hạ tầng, công nghệ đến chính sách ESG - doanh nghiệp logistics hoàn toàn có thể thích ứng hiệu quả, tối ưu chuỗi cung ứng và góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.