Trang chủBlogThủ tục hải quan là gì? Quy trình làm thủ tục hải quan chi tiết
Thủ tục hải quan là gì? Quy trình làm thủ tục hải quan chi tiết
Thủ tục hải quan là quy trình quan trọng trong xuất nhập khẩu. Bài viết sẽ hướng dẫn chi tiết các bước làm thủ tục hải quan, từ khai báo đến thông quan hàng hóa.
Thủ tục hải quan là quy trình không thể thiếu trong xuất nhập khẩu. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết các bước làm thủ tục hải quan, từ khai báo đến thông quan hàng hóa, giúp doanh nghiệp có thêm thông tin hữu ích để quá trình vận chuyển hàng hóa diễn ra thuận lợi.
1. Thủ tục hải quan là gì?
Theo Khoản 23 Điều 4 Luật Hải quan số 54/2014/QH13 quy định Thủ tục hải quan là các công việc mà người khai hải quan và công chức hải quan phải thực hiện theo quy định của Luật này đối với hàng hóa, phương tiện vận tải.
Hiểu đơn giản, thủ tục hải quan sẽ tập hợp các quy trình kiểm soát và thủ tục hành chính nhằm đảm bảo hàng hóa và phương tiện vận chuyển nhập khẩu hoặc xuất khẩu tuân thủ các quy định của pháp luật. Nó bao gồm các loại giấy tờ mà cơ quan hải quan yêu cầu để làm thủ tục thông quan xuất nhập khẩu.
2. Vai trò của thủ tục hải quan
Thủ tục hải quan đóng vai trò quan trọng, là điều kiện bắt buộc phải có trong hoạt động xuất nhập khẩu và quản lý thương mại quốc tế. Nó là một bộ quy tắc, quy định và thủ tục cần thiết để kiểm soát dòng chảy hàng hóa và phương tiện vận tải qua biên giới. Vai trò của thủ tục thông quan xuất nhập khẩu có thể kể đến như:
Giúp ngăn chặn hàng hóa cấm, hàng hóa nguy hiểm, vũ khí và các mặt hàng vi phạm pháp luật khác xâm nhập vào lãnh thổ, ngăn chặn buôn lậu và các hoạt động phi pháp, đảm bảo an ninh quốc gia.
Giúp xác định và thu đúng các loại thuế, phí hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu và xuất khẩu, góp phần tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong các hoạt động thương mại.
Giúp kiểm soát các loại hàng hóa có thể gây hại đến môi trường, đảm bảo tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.
Giúp cung cấp số liệu thống kê chính xác về hoạt động xuất nhập khẩu, giúp các cơ quan quản lý có dữ liệu hoạch định chính sách đúng đắn.
Thủ tục hải quan là điều kiện bắt buộc phải có trong hoạt động xuất nhập khẩu, nguồn: Sưu tầm
Vận đơn đường biển (nếu hàng hóa đi bằng đường biển) hoặc vận đơn đường hàng không (nếu hàng hóa đi bằng đường hàng không).
Chứng nhận xuất xứ (Certificate of Origin).
Giấy phép xuất nhập khẩu.
3.2. Khai báo hải quan
- Khai báo hải quan điện tử qua hệ thống VNACCS/VCIS (đối với hải quan điện tử): Doanh nghiệp hoặc đại lý hải quan kê khai các thông tin về người xuất khẩu, người nhập khẩu, cung cấp thông tin về hàng hóa như tên hàng, số lượng, đơn giá, thành tiền và nộp hồ sơ hải quan trực tuyến.
- Sau khi khai báo, hệ thống sẽ phân luồng hàng hóa theo ba luồng: Luồng xanh, Luồng vàng, hoặc Luồng đỏ.
Luồng xanh: Hàng hóa được thông quan ngay mà không cần kiểm tra thực tế hàng hóa.
Luồng vàng: Hải quan sẽ kiểm tra hồ sơ giấy, nhưng không kiểm tra hàng hóa thực tế.
Luồng đỏ: Hàng hóa phải trải qua cả kiểm tra hồ sơ và kiểm tra thực tế.
3.3. Nộp thuế và phí hải quan
- Doanh nghiệp cần thực hiện nghĩa vụ nộp thuế xuất nhập khẩu và các loại lệ phí liên quan (nếu có). Các loại thuế thường bao gồm:
Thuế xuất nhập khẩu.
Thuế giá trị gia tăng (VAT).
Thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có).
Thuế bảo vệ môi trường (nếu có).
- Việc đóng thuế và lệ phí có thể thực hiện qua hệ thống ngân hàng hoặc tại các cửa khẩu hải quan.
3.4. Kiểm tra và thông quan hàng hóa
- Nếu hàng hóa bị phân vào luồng vàng hoặc luồng đỏ, chủ hàng hoặc đại lý phải nộp bản giấy của bộ hồ sơ cho hải quan để kiểm tra.
- Hải quan sẽ kiểm tra:
Nếu tờ khai luồng vàng: Hải quan chỉ kiểm tra hồ sơ.
Nếu tờ khai luồng đỏ: Hải quan kiểm tra thực tế hàng hóa (cân, đo, kiểm đếm) và hồ sơ giấy.
- Sau khi hoàn thành các thủ tục kiểm tra và đóng thuế đầy đủ, cơ quan hải quan sẽ cấp phép thông quan hàng hóa. Doanh nghiệp có thể nhận hàng từ cảng hoặc kho lưu trữ.
Sau khi hoàn tất thủ tục hải quan, doanh nghiệp có thể nhận hàng từ cảng hoặc kho lưu trữ, nguồn: Sưu tầm
3.5. Lưu trữ hồ sơ
Sau khi hoàn tất thủ tục hải quan, doanh nghiệp cần phải lưu trữ toàn bộ hồ sơ liên quan trong một khoảng thời gian nhất định theo quy định của pháp luật (thường là 5 năm). Hồ sơ này cần thiết để phục vụ cho việc kiểm tra sau thông quan và đối chiếu sau này.
4. Những lưu ý quan trọng khi làm thủ tục hải quan
Dưới đây là một số lưu ý mà doanh nghiệp nhất định phải biết khi làm thủ tục hải quan:
4.1. Thời gian hoàn thành thủ tục hải quan
Thời gian hoàn thành thủ tục hải quan phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm loại hình hàng hóa, loại luồng kiểm tra, và sự chuẩn bị đầy đủ của hồ sơ. Dưới đây là thời gian ước tính cho các trường hợp thường xảy ra:
Hàng hóa luồng xanh: Doanh nghiệp sẽ được thông quan hàng hóa ngay lập tức mà không cần kiểm tra thực tế hàng hóa hay kiểm tra hồ sơ giấy. Do đó, thời gian hoàn thành thủ tục hải quan chỉ trong khoảng 15 - 30 phút.
Hàng hóa luồng vàng: Hải quan sẽ yêu cầu kiểm tra hồ sơ giấy, do đó doanh nghiệp phải nộp đầy đủ giấy tờ để hải quan xét duyệt. Nếu hồ sơ đầy đủ và không có sai sót, quá trình sẽ diễn ra nhanh chóng. Thời gian hoàn thành thường từ 2 - 4 giờ, nhưng có thể kéo dài nếu hồ sơ phức tạp.
Hàng hóa luồng đỏ: Nếu tờ khai bị luồng đỏ, hải quan sẽ yêu cầu kiểm tra thực tế hàng hóa, thường bao gồm việc cân đo, kiểm tra mã hàng, loại hàng, số lượng, và đối chiếu với hồ sơ. Quá trình này thường mất thời gian hơn do phải phối hợp với nhiều đơn vị liên quan. Để hàng hóa được thông quan, quá trình này phải mất khoảng 1 - 2 ngày, có thể kéo dài hơn nếu hàng hóa phức tạp hoặc có sai sót trong bộ chứng từ và hàng hóa thực tế không khớp với thông tin trên bộ chứng từ.
Thủ tục hải quan ưu tiên: Áp dụng cho các doanh nghiệp được ưu tiên, miễn kiểm tra hồ sơ và hàng hóa. Thời gian xử lý sẽ nhanh hơn đáng kể so với các trường hợp thông thường. Quy trình làm thủ tục hải quan ưu tiên rất nhanh, có thể chỉ từ 15 - 30 phút là đã được hoàn tất, hàng hóa được thông quan.
Đối với hàng hóa cần kiểm tra chuyên ngành: Thời gian hoàn thành sẽ từ 1 - 3 ngày tùy thuộc vào yêu cầu kiểm tra. Thời gian hoàn thành sẽ phụ thuộc vào thời gian xử lý của các cơ quan chức năng liên quan.
Thời gian hoàn tất thủ tục hải quan tùy thuộc vào nhiều yếu tố, nguồn: Sưu tầm
4.2. Các lỗi thường gặp khi làm thủ tục hải quan
Trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan và khai báo trên phần mềm hải quan, có những thông tin có thể chỉnh sửa, nhưng cũng có các thông tin không thể thay đổi. Nếu khai báo sai, doanh nghiệp sẽ phải mất thời gian điều chỉnh, bổ sung và thậm chí có thể bị phạt hoặc phải khai báo lại từ đầu. Đặc biệt, thời gian xử lý sẽ càng kéo dài nếu tờ khai đã đóng dấu nộp thuế nhưng cần điều chỉnh số thuế. Để tránh những rủi ro không mong muốn, doanh nghiệp cần lưu ý một số lỗi thường gặp sau đây:
4.2.1. Khai báo thông tin sai hoặc thiếu
Doanh nghiệp khai báo thông tin trên phần mềm không khớp với thông tin trên bộ chứng từ, các thông tin đó có thể là sai mô tả hàng hóa, mã HS, số lượng, đơn giá, thành tiền không đúng theo bộ chứng từ. Đây là lỗi sai phổ biến mà các doanh nghiệp hay gặp phải.
Bên cạnh đó, mã HS quyết định mức thuế xuất nhập khẩu và quy định kiểm tra chuyên ngành. Khai sai mã HS có thể dẫn đến mức thuế không phù hợp hoặc hàng hóa phải kiểm tra thêm. Nếu bị sai sót, doanh nghiệp phải chỉnh sửa hoặc liên hệ bên khai báo để chỉnh sửa lại, điều này làm ảnh hưởng đến tiền bạc, thời gian và công sức của doanh nghiệp.
Có những lỗi sai không thể điều chỉnh được, buộc phải hủy tờ khai, điều này sẽ làm ảnh hưởng rất nhiều đến uy tín của doanh nghiệp. Vì vậy, các doanh nghiệp cần cẩn trọng trong việc khai báo các thông tin trên phần mềm khai báo hải quan điện tử.
4.2.2. Hồ sơ, chứng từ không đầy đủ
Các loại chứng từ bắt buộc trong quá trình làm thủ tục hải quan như hợp đồng thương mại, hóa đơn thương mại, vận đơn, phiếu đóng gói, giấy phép nhập khẩu, hoặc các giấy tờ chuyên ngành, nếu thiếu một trong các loại giấy tờ trên thì quá trình làm thủ tục hải quan sẽ bị kéo dài và mất nhiều thời gian hơn, có thể làm tăng thêm chi phí lưu kho hàng hóa và ảnh hưởng đến toàn bộ quy trình sản xuất vì nguyên vật liệu đầu vào không được cung cấp kịp thời. Do đó, các doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ bộ chứng từ theo yêu cầu của hải quan để quy trình làm thủ tục thông quan xuất nhập khẩu được diễn ra nhanh chóng và thuận lợi.
4.2.3. Không kiểm tra kỹ các quy định về hàng hóa đặc thù
Một số mặt hàng yêu cầu kiểm tra chuyên ngành (kiểm dịch, kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm, hóa chất...), nếu doanh nghiệp không kiểm tra kỹ và chuẩn bị đầy đủ giấy tờ, hàng hóa có thể bị giữ lại để chờ kiểm tra, gây chậm trễ cho quá trình làm thủ tục hải quan.
Ngoài ra, nhập khẩu hàng hóa thuộc diện hạn chế hoặc bị cấm nhưng không biết quy định, dẫn đến việc hàng hóa không được thông quan. Vì vậy, các doanh nghiệp cần tìm hiểu kỹ các quy định về hàng hóa xuất nhập khẩu của mình để không mắc phải các lỗi sai này.
Trên đây là các thông tin xoay quanh thủ tục hải quan là gì và quy trình thực hiện chi tiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm và các bước thực hiện, tránh được các lỗi sai không đáng có. Nếu bạn đang tìm một đơn vị chuyên nghiệp cung cấp đầy đủ thông tin cũng như dịch vụ khai báo hải quan chất lượng, InterLOG sẵn sàng hỗ trợ bạn. Chúng tôi tự hào là đơn vị uy tín với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xuất nhập khẩu và có nhiều ưu thế vượt trội, giúp việc khai báo hải quan nhanh chóng, chính xác, thông quan hàng hóa thuận lợi.
.png)
